Uitgesproken door Eva de Raadt, fractievoorzitter van het CDA, bij de begrotingsbehandeling op 4 en 7 november:
Voorzitter, ik zal starten met een korte inleiding. En ingaan op de redenen waarom we moeten bezuinigen. Mijn hoofdbetoog bouw ik op rondom de volgende stelling:
Wij zijn gezegend met een hele mooie stad. Waar veel mensen graag op bezoek komen en waar veel mensen willen wonen. Laten we onze stad dan ook minstens zo mooi houden.
Hiervoor wil ik de volgende 4 onderwerpen afgaan:
– 10.000 extra woningen
– 15.000 extra auto’s
– 25.000 extra mensen
– En hopelijk ook nog extra banen.
In totaal zullen wij 3 amendementen en 1 motie indienen.
Om te beginnen
Hoewel de economie goed draait en de werkeloosheid laag is, moet Haarlem net als veel andere gemeenten in Nederland tóch bezuinigen.
De redenen zijn al genoemd: we krijgen minder geld van het Rijk en de WOZ-waarde van onze huizen is gestegen, waardoor we nóg minder geld ontvangen.
En daarom zijn we genoodzaakt tot het nemen van stevige maatregelen.
Het college stelt voor, om aan de ene kant de inkomsten van de gemeente te verhogen en, aan de andere kant, de uitgaven te beperken.
Het is duidelijk dat het college heeft gezocht naar een zorgvuldige balans en wat het CDA betreft, is die balans ook gevonden.
10.000 extra woningen
De positieve omschrijving van een slaapstad is een woonstad. En Haarlem is zeker een woonstad. Met ambities om er nog veel meer mensen te laten wonen.
De bouwambities van Haarlem zijn ongekend hoog. Acht ontwikkelvisies waarbij in totaal 10.000 woningen, bijbehorende voorzieningen en passende infrastructuur moeten komen. Want wij bouwen niet voor de komende tien jaar, maar hopelijk voor minstens honderd jaar. En dat vraagt om kwaliteit.
Het CDA vindt het terugbrengen van de ARK daarom niet gepast en stelt voor deze bescheiden bezuiniging van 50.000 ongedaan te maken. Dekking hiervoor vinden we bij een verhoging van de havengelden. Dit is ons eerste amendement.
15.000 extra auto’s
Zoals gezegd, onze ambities zijn ongekend hoog: 10K extra woningen, 25K extra mensen en 15K extra auto’s.
De gemeente moet de automobilist verleiden om de auto te laten staan. Voorrang geven aan voetgangers, OV en fietsers.
Maar helaas is niet alles zonder auto bereikbaar en daarom is de auto voor veel mensen een noodzaak. Dit gezegd hebbende; dat betekent ook dat de auto een plaats nodig heeft om te parkeren. Op straat, in een garage, bij een mobiliteitshub, maar het liefst: ondergronds.
Wanneer we hier onvoldoende rekening mee houden, zal de parkeerdruk in de wijken toenemen. Rondrijdende automobilisten op zoek naar een plekje. Auto’s half op de stoep, onveilige situaties voor spelende kinderen en overal waar je kijkt blik.
Nu al ervaart 35% van de Haarlemmers zeer veel parkeeroverlast in eigen woonbuurt. Het college stelt voor dit te verhogen naar 37%. Daar staat het CDA niet achter. Ons tweede amendement zal de streefwaarden dan ook stapsgewijs terugbrengen naar het niveau van vijf jaar geleden.
Wat ik daarbij nog belangrijk vind om aan te geven; dit amendement is evenveel gericht op mensen met, als op mensen zonder auto. Het is een steuntje in de rug van college, om met oplossingen te komen voor iedereen die overlast ervaart van geparkeerde auto’s.
En die oplossing zien wij onder andere in ondergrondsparkeren. Ondergrondsparkeren verbindt alle partijen. Ondergronds parkeren zorgt voor extra bouwgrond, voor extra groen, extra fietspaden en voor meer spelende kinderen op straat. Ondergronds parkeren zorgt dat we genoeg ruimte hebben voor de 25K mensen die erbij gaan komen. Ondergronds parkeren verhoogt de leefbaarheid in de stad en is er daarom voor iedereen.
Dus kan de wethouder nog éénmaal bevestigen dat uit het fonds ongedeelde stad ook ondergrondse parkeervoorzieningen gefinancierd gaan worden?
25.000 extra mensen + toeristen
Zoals gezegd, met de 10K woningen mogen we tevens zo’n 25K nieuwe Haarlemmers verwelkomen en daarnaast een stijgend aantal toeristen.
Want Haarlem is een mooie stad en dat brengt veel bezoekers met zich mee. Ze zorgen voor extra leven op straat, voor omzet voor de lokale ondernemer en voor bezoeken aan onze musea. We zijn gezegend met zo’n mooie stad.
Maar zoals met alles, is er ook een grens aan wat Haarlem aan bezoekers kan hebben. En misschien is die grens nog niet bereikt, maar hij is wel in zicht.
Een bezoekersgroei van 7% per jaar is dan ook te hoog. Omwille van de leefbaarheid in de stad, stellen wij voor om de streefwaarde voor de bezoekersgroei te halveren naar 3,5% per jaar. Hierop is ons derde amendement gericht.
En behalve dat er een subjectieve grens zit aan toerisme, kost toerisme ook veel geld. Zo betaalt elke Haarlemmer jaarlijks 20 euro aan het Frans Hals museum. Zorgen toeristen voor afval en soms voor vernielingen. En als we het hebben over riviercruises; die boten zijn [J.L.1] vervuilend voor onze wateren. Wateren die wij wettelijk verplicht zijn weer schoon te maken.
Dus gelukkig heeft onze wetgever [J.L.2] besloten dat gemeenten toeristenbelasting mogen heffen, als compensatie voor de kosten.
Vandaar dat het CDA dan ook erg blij is dat het college haar toezegging aan ons is nagekomen. Vorig jaar hebben wij gevraagd om riviercruiseschepen ook toeristenbelasting te laten betalen en de wethouder heeft woord gehouden. Er wordt vanaf 2020 een extra opbrengst van 40.000 euro verwacht. Dank daarvoor.
De tweede reden dat we er blij mee zijn komt omdat het aantal cruiseboten in de afgelopen jaren exponentieel is gestegen. Van 26 boten in 2017 tot 90 boten vorig jaar.
Maar niet al die boten overnachten hier, dus niet alle boten betalen mee. Vandaar nog een vervolgverzoek aan het college: is het college óók bereid om cruiseschepen te laten betalen als ze alleen overdag Haarlem aandoen? Immers, de kosten zijn hetzelfde, of ze hier nou de nacht doorbrengen of niet.
Dan als laatste bij dit onderwerp ook een motie. Bij het interpellatiedebat over Haarlem Marketing hadden we hem al aangekondigd en bij deze is hij ingediend. De motie vraagt om een onafhankelijk extern onderzoek naar Haarlem Marketing.
Extra banen
Als laatste; extra banen. Nogmaals, onze ambities zijn ongekend hoog: 10K extra woningen, 15K extra auto’s en 25K extra mensen. En hopelijk wat aantal extra banen.
De verhouding tussen het aantal banen en het aantal woningen, verslechterd bijna elk jaar. Met uitzondering van 2018. En helaas zet die positieve trend ook niet verder door.
Van alle vergelijkbare gemeentes heeft Haarlem de laagste woon-werk verhouding. In Haarlem werken de minste mensen in hun eigen stad. En meestal niet omdat ze hiervoor kiezen, maar omdat ze wel moeten.
We zien het overal gebeuren. Met name in Schalkwijk. Op plekken waar eerst nog volop werd gewerkt, worden nu huizen gebouwd. Op de plek van Fluor, het VNU-gebouw en het belastingkantoor vonden kortgeleden nog duizenden mensen een baan, straks vinden daar duizenden mensen een huis.
Vorig jaar werd in de begroting nog gewezen op de ontwikkeling van het Koepelterrein. Dat zou onze economie ten goede komen. Maar in deze begroting wordt met geen woord over de Koepel gerept.
Vandaar dat het CDA graag hoort; wat gaat het college concreet wel doen om meer werkgelegenheid onze stad in te realiseren? Met name in Schalkwijk?
Het CDA ziet dat Haarlem van alle vergelijkbare steden, veruit het minste geld uitgeeft aan de economie.
Onze laatste vraag luidt dan ook: Is het college net als het CDA van mening, dat mocht de financiële positie het volgend jaar toelaten, er meer geld naar onze economie moet?
Voorzitter, we zijn gezegend met een hele mooie stad, laten we haar minstens zo mooi houden.
[J.L.1]Onnodige overtreffende trap
[J.L.2]wordt meestal cynisch gebruikt; zou hem hier niet doen.