(Foto: Flickr Creative Commons / Bjorn Giesenbauer)
Prostitutie was decennialang legaal in Zweden. Het land stond bekend om z’n vele massagesalons en bordelen. Tot ze hun beleid radicaal omgooide: de verkoop van seksuele diensten bleef legaal, maar de aankoop van seks werd verboden.
De wetswijziging was ingegeven vanuit het idee dat prostitutie een vorm is van mannelijk geweld tegen vrouwen en kinderen. De wet werd in 1999 aangenomen, toen meer dan de helft van het Zweedse parlement bestond uit vrouwen.
In Nederland kozen we voor een tegenovergestelde aanpak. Hier werd in 2000 het bordeelbezoek juist gelegaliseerd en sekswerker werd een ‘normaal’ beroep. Alleen de misstanden bleven wel bestaan. H. Pieterse, advocaat-generaal: ,,Op papier lijkt het allemaal te kloppen. Maar in de praktijk vallen de resultaten bitter tegen.”
Dit zegt ook onze Nationaal Rapporteur Mensenhandel, Corinne Dettmeijer. Zij stelt dat het echte aantal slachtoffers van mensenhandel veel hoger ligt dan altijd werd gedacht. Dat we nu voor het eerst een betrouwbare schatting hebben van het werkelijke aantal slachtoffers, is baanbrekend op zichzelf, maar het rapport schetst een zeer alarmerend beeld: 6.250 slachtoffers per jaar, van wie de meesten eindigen in de gedwongen prostitutie.
Alleen al in Noord-Holland, worden honderden vrouwen dagelijks, seksueel uitgebuit. De rapporteur laat er geen misverstand over bestaan: gedwongen prostitutie komt zowel voor in illegale áls in legale clubs. Vandaar dat onze Nationaal Rapporteur gemeenten opriep ander beleid te ontwikkelen, vooral in de regio.
Iets wat Haarlem gelukkig ook bereid was te doen. Alleen toen ging het toch nog mis, want tijdens de vergadering van de commissie bestuur bleek dat een meerderheid van de Haarlemse politieke partijen ons prostitutiebeleid helemaal niet wilde moderniseren.
Ze wilde niet aansluiten bij de regio en Amsterdam, omdat de sekswerkers daar 21 jaar moeten zijn. ‘Veel te betuttelend’, vonden ze. ‘Als je oud genoeg bent voor het leger, ben je oud genoeg voor de prostitutie’. Dat het leger als professionele organisatie misschien niet altijd even goed te vergelijken is met de schimmige wereld van menshandel en (gedwongen) prostitutie, mocht de pret niet drukken. Een meerderheid weigerde stug de APV van Amsterdam over te nemen.
En nu? Is het ook betuttelend of wordt het tijd om ook de slachtoffers van gedwongen prostitutie en mensenhandel in bescherming te nemen? De slachtoffers van wie we niet eens wisten dat ze bestonden. Ik denk het wel. Want al duurde het ook een tijd voordat het kopen van seks van een 16- of 17-jarige strafbaar werd; de manier waarop een samenleving kijkt naar (gedwongen) prostitutie, kan wel degelijk veranderen.
Hoe de resultaten zijn in Zweden? Het aantal klanten van sekswerkers is met 80 procent gedaald, straatprostitutie is verdwenen en vrouwenhandel komt er bijna niet meer voor.